مقدمه
با گسترش استفاده از تلفن همراه، سرقت موبایل به یکی از شایع‌ترین جرایم شهری تبدیل شده است. از آنجا که گوشی‌های همراه اغلب حاوی اطلاعات شخصی و ارزشمند هستند، سرقت آن‌ها نه‌تنها خسارت مالی، بلکه آسیب روانی و امنیتی نیز برای قربانی دارد. در این مقاله، مراحل شکایت کیفری سرقت موبایل، نحوه پیگیری قانونی، و مجازات سارق طبق قانون مجازات اسلامی بررسی می‌شود.
سرقت موبایل از نظر قانون چه جرمی است؟
طبق ماده 267 قانون مجازات اسلامی، سرقت به معنای «برداشتن مال متعلق به غیر به طور پنهانی» است. بنابراین اگر شخصی بدون اجازه مالک، تلفن همراه او را بردارد و قصد تملک داشته باشد، مرتکب جرم سرقت شده است.
در این میان، سرقت موبایل بسته به شرایط وقوع آن می‌تواند:
-
سرقت تعزیری ساده (در حالت عادی)
-
یا سرقت حدی یا مشدد (در صورت وجود شرایط خاص مثل شکستن حرز یا استفاده از زور) باشد.
انواع سرقت موبایل از نظر قانون
۱. سرقت ساده
اگر شخصی بدون تهدید یا زور، گوشی فرد دیگری را بردارد (مثلاً در مکان عمومی یا تاکسی)، عمل او سرقت تعزیری ساده محسوب می‌شود.
مجازات: حبس از ۶ ماه تا ۳ سال و تا ۷۴ ضربه شلاق (ماده ۶۵۱ ق.م.ا)
۲. سرقت مشدد یا مقرون به آزار
اگر سارق برای ربودن گوشی از زور، تهدید یا سلاح استفاده کند، سرقت مشدد است.
مجازات: حبس از ۳ تا ۱۰ سال و تا ۷۴ ضربه شلاق (ماده ۶۵۲ ق.م.ا)
۳. سرقت مسلحانه یا باندی
در صورتی که سرقت موبایل توسط چند نفر یا با سلاح گرم یا سرد انجام شود، جرم بسیار سنگین‌تر است و طبق قانون، ممکن است حبس طویل‌المدت یا حتی اعدام (در موارد خاص) در پی داشته باشد.
مراحل شکایت کیفری سرقت موبایل
برای پیگیری قانونی، باید مراحل زیر را طی کنید:
مرحله ۱: مراجعه به کلانتری محل وقوع سرقت
اولین گام، ثبت گزارش (صورت‌جلسه) در کلانتری است. در این مرحله:
-
باید شماره سریال IMEI گوشی را اعلام کنید؛
-
زمان و مکان سرقت را دقیق توضیح دهید؛
-
در صورت امکان، شاهدان یا مدارک (مثل فیلم دوربین مداربسته) را ارائه دهید.
مرحله ۲: ثبت شکایت در دادسرا
پس از تشکیل پرونده در کلانتری، گزارش به دادسرای محل وقوع جرم ارسال می‌شود.
در آنجا، شاکی باید شکایت کیفری خود را تنظیم کرده و مدارک را تحویل دهد.
مرحله ۳: پیگیری از طریق اپراتور و سامانه همیاب۲۴
با ارائه شماره IMEI، امکان ردیابی گوشی سرقتی از طریق اپراتورها و سامانه همیاب۲۴ وجود دارد.
این سامانه با همکاری نیروی انتظامی فعالیت می‌کند و در صورت پیدا شدن گوشی، به مالک اطلاع می‌دهد.
مرحله ۴: رسیدگی قضایی
پرونده به شعبه دادیاری یا بازپرسی ارجاع داده می‌شود. اگر متهم شناسایی شود، بازجویی و تحقیقات تکمیلی انجام و در نهایت، پرونده به دادگاه کیفری دو ارسال می‌شود.
مدارک لازم برای شکایت از سرقت موبایل
-
کارت ملی و شناسنامه شاکی
-
فاکتور یا رسید خرید گوشی
-
شماره سریال IMEI (روی جعبه گوشی یا روی کارتن)
-
فیلم یا تصویر از لحظه سرقت (در صورت وجود)
-
گزارش کلانتری و گواهی اپراتور
مجازات سرقت موبایل در قانون مجازات اسلامی
نوع و میزان مجازات بستگی به شرایط ارتکاب جرم دارد. جدول زیر خلاصه مجازات‌ها را نشان می‌دهد:
| نوع سرقت | شرح وضعیت | مجازات قانونی |
|---|---|---|
| سرقت ساده | بدون زور و تهدید | حبس از ۶ ماه تا ۳ سال و تا ۷۴ ضربه شلاق |
| سرقت مقرون به آزار | با زور یا تهدید | حبس از ۳ تا ۱۰ سال و تا ۷۴ ضربه شلاق |
| سرقت مسلحانه یا باندی | با سلاح یا گروهی | حبس طویل‌المدت یا مجازات شدیدتر طبق ماده ۶۵۴ |
| سرقت حدی | در شرایط خاص شرعی (حرز و تکرار جرم) | قطع ید طبق شرایط فقهی |
نکات مهم حقوقی در پرونده‌های سرقت موبایل
-
اطلاع سریع به اپراتور و مسدود کردن سیم‌کارت ضروری است.
-
تأخیر در شکایت ممکن است باعث از بین رفتن آثار جرم شود.
-
اگر سارق شناسایی شود و گوشی را بازگرداند، جرم همچنان باقی است و فقط ممکن است تخفیف مجازات داده شود.
-
بررسی دوربین‌های مدار بسته یکی از کلیدی‌ترین روش‌ها برای اثبات سرقت است.
مشاوره حقوقی در شکایت سرقت موبایل
پرونده‌های سرقت معمولاً به دلیل نبود شاهد یا مدارک کافی، نیاز به وکیل متخصص جرایم کیفری دارند تا بتواند:
-
شکایت را دقیق تنظیم کند؛
-
درخواست استعلام از اپراتور یا پلیس فتا بدهد؛
-
دفاعیات قانونی و مستند ارائه کند.
اگر موبایل شما سرقت شده است، توصیه می‌شود پیش از هر اقدامی با وکیل کیفری مشورت کنید.
جمع‌بندی
سرقت موبایل یک جرم کیفری است که قانون برای آن مجازات مشخصی در نظر گرفته است. برای پیگیری مؤثر، باید به‌موقع شکایت کیفری تنظیم شود و با همکاری پلیس و مراجع قضایی، مراحل قانونی تا شناسایی و مجازات سارق طی گردد.
