قانون تجارت
2025-08-02منشور حقوق شهروندی آذر ماه 1395
2025-08-10ماده ۱ – تعاریف کلیدی
-
طرح‌های مصوب شهری: طرح‌هایی تصویب‌شده در چارچوب طرح‌های توسعه یا تفصیلی در محدوده و حریم شهر.
-
طرح‌های مصوب روستایی: طرح‌هایی تصویب‌شده تحت طرح هادی در محدوده روستا.
-
طرح‌های سرمایه‌گذاری و مشارکت: پروژه‌هایی که از طریق قرارداد با مشارکت اشخاص یا سازمان‌های وابسته به شهرداری یا دهیاری اجرا می‌شوند.
-
ابزارهای تأمین مالی: ابزارها و روش‌های مالی اسلامی مانند تسهیلات، اوراق، گواهی سپرده، بازار سرمایه، صندوق سرمایه‌گذاری زمین و ساختمان، سرمایه‌گذاری مشارکتی، برات‌کارت.
-
اوراق مالی اسلامی: اوراق مشارکت، صکوک (مثل اجاره، مرابحه، منفعت)، اسناد خزانه—همه بدون مالیات و منتشرشده به قیمت اسمی.
-
روش‌های تأمین مالی: شامل بی‌او‌تی، مشارکت مدنی، سرمایه‌گذاری مشترک، بیع متقابل، تهاتر، اوراق گام، برات‌کارت، اعتبار اسنادی، تأمین مالی خیرخواهانه.
شهرداری‌ها و دهیاری‌ها می‌توانند با پیش‌بینی تضامین کافی، از انواع ابزارهای مالی، بازار سرمایه و مشارکت با اشخاص حقیقی یا حقوقی داخلی و خارجی جهت اجرای طرح‌های شهری، روستایی یا مشارکتی استفاده کنند.
ماده۲ – حوزه کاربرد
شهرداری‌ها و دهیاری‌ها می‌توانند با پیش‌بینی تضامین کافی، از ابزارهای تأمین مالی، بازار پول و سرمایه، مشارکت با اشخاص حقیقی و حقوقی داخلی و خارجی و سایر ابزارهای مالی برای اجرای طرح‌های مصوب استفاده کنند.
ماده ۳ – انتشار اوراق مالی اسلامی
مزیت انتشار اوراق توسط شهرداری‌ها برای تأمین مالی پروژه‌ها با تضمین شهرداری، امکان ارائه نرخ سود و زمان سررسید متفاوت توسط وزارت کشور برای پروژه‌های بازآفرینی، حمل‌ونقل و پسماند، در صورت درخواست شهرداری‌ها.
ماده ۴ – تأمین مالی خارجی
شهرداری‌ها می‌توانند از ظرفیت‌های قانون تشویق و حمایت سرمایه‌گذاری خارجی برای پروژه‌های توسعه شهری و مشارکتی استفاده کنند.
ماده ۵ – تأسیس صندوق سرمایه‌گذاری
امکان تأسیس صندوق سرمایه‌گذاری (از جمله زمین و ساختمان) توسط شهرداری‌ها یا مشارکت با دیگران، با مجوز سازمان بورس—مشروط به رعایت مقررات این سازمان.
ماده ۶ – سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه
شهرداری‌ها مجازند با تایید شورای اسلامی شهر و مطابق قوانین بورس، در شرکت‌ها یا مؤسسات مالی سرمایه‌گذاری کنند.
ماده ۷ – تسهیل فعالیت مالی
وزارت اقتصاد، سازمان بورس، بانک مرکزی و وزارت کشور موظفند ضوابطی مانند تضمین ذخیره‌ای، تسهیلات و اعتبارات کلان را برای شهرداری‌ها ابلاغ کنند.
ماده ۸ – کمیته فنی بازرگانی
کمیته‌ای سه‌نفره (خبره فنی و بازرگانی) از شهرداری یا دهیاری موظف است الگوی مالی و مشوق‌های سرمایه‌گذاری را پیش از مناقصه تدوین و در اسناد ذکر کند. این مشوق‌ها باید پیش از فراخوان به تصویب شورای اسلامی شهر برسند.
ماده ۹ – تأمین مالی پروژه‌های خصوصی
شهرداری می‌تواند هزینه اجرای پروژه خدماتی یا زیرساختی خصوصی را از طریق قرارداد با سرمایه‌گذار و دریافت عوارض یا بهای خدمات جبران کند، با تعیین نرخ توسط شورای اسلامی.
ماده ۱۰ – بررسی پروژه‌ها
کمیسیون موضوع ماده (۵) قانون تأسیس شورای عالی شهرسازی و کارگروه زیربنایی استان باید پروژه‌های سرمایه‌گذاری را ظرف حداکثر یک ماه بررسی کنند.
ماده ۱۱ – معرفی فرصت‌ها
شهرداری باید فرصت‌های سرمایه‌گذاری مجاز را با شرایط رقابتی برای سرمایه‌گذاران داوطلب آماده کند.
ماده ۱۲ – فرآیند مناقصه
سرمایه‌گذاری و مشارکت بر اساس مناقصه دو مرحله‌ای (عمومی یا محدود) با معیار کمترین پرداخت یا بیشترین درآمد برای شهرداری انجام می‌شود. پیشنهادها توسط کمیسیون معاملات بررسی و در صورت عدم پیشنهاد مناسب، مناقصه تجدید می‌شود.
ماده ۱۳ – تسهیل سرمایه‌گذاری در مناطق ساحلی
وزارت کشور با همکاری دستگاه‌های مربوط باید زیرساخت‌های سرمایه‌گذاری عمومی و رفاهی در نواحی ساحلی واگذازی‌شده فراهم کند.
ماده ۱۴ – سرمایه‌گذاری فرامحدوده
شهرداری‌ها و دهیاری‌ها مجازند در نواحی خارج از محدوده خود سرمایه‌گذاری کنند؛ منافع حاصل باید صرف همان شهر یا روستا شود.
ماده ۱۵ – تهاتر عوارض با مشارکت
شهرداری‌ها می‌توانند بدهی ناشی از پروانه، پایان کار و عوارض را با زمین، املاک یا مشارکت در پروژه‌ها تهاتر یا واگذار کنند—با تضمین لازم و تصویب شورای شهر.
ماده ۱۶ – لازم‌الاجرا شدن
این آیین‌نامه از تاریخ ابلاغ توسط هیئت وزیران لازم‌الاجراست و کلیه مقررات مغایر ملغی می‌شود.
ماده ۱۷ – قراردادهای مشارکت
شهرداری‌ها مجازند قراردادهای مشارکت در سرمایه‌گذاری را با اشخاص حقیقی و حقوقی تنظیم کنند و بر اساس آن سهم خود را در پروژه‌ها اعمال نمایند.
ماده ۱۸ – تضمین قراردادها
کلیه قراردادهای سرمایه‌گذاری باید با تضمین‌های مالی معتبر همراه باشد تا حقوق شهرداری حفظ شود.
ماده ۱۹ – تسویه حساب
فرآیند تسویه حساب‌ها با سرمایه‌گذاران باید طبق شرایط مندرج در قرارداد و با نظارت دقیق انجام شود.
ماده ۲۰ – استفاده از منابع داخلی
شهرداری‌ها تشویق می‌شوند از منابع مالی و انسانی داخلی برای اجرای پروژه‌ها استفاده کنند.
ماده ۲۱ – تنظیم بازار سرمایه
در صورت لزوم، وزارت اقتصاد موظف است تدابیر لازم برای تنظیم بازار سرمایه جهت تأمین مالی شهرداری‌ها اتخاذ نماید.
ماده ۲۲ – تسهیلات بانکی
بانک‌ها مکلف به همکاری با شهرداری‌ها در اعطای تسهیلات با نرخ‌های ترجیحی و شرایط آسان‌تر هستند.
ماده ۲۳ – اوراق مشارکت
صدور اوراق مشارکت توسط شهرداری‌ها باید مطابق قوانین بورس و تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار انجام شود.
ماده ۲۴ – شفافیت مالی
شهرداری‌ها موظف‌اند تمامی معاملات مالی را در سامانه‌های مربوطه به صورت شفاف ثبت و منتشر کنند.
ماده ۲۵ – مدیریت ریسک
شهرداری‌ها باید سیستم‌های مدیریت ریسک مالی را برای کاهش خسارات احتمالی در پروژه‌ها راه‌اندازی کنند.
ماده ۲۶ – گزارش عملکرد پروژه‌ها
شهرداری‌ها باید گزارش پیشرفت و عملکرد مالی پروژه‌ها را به‌صورت دوره‌ای (حداقل سه‌ماهه) به شورای اسلامی شهر و وزارت کشور ارائه دهند.
ماده ۲۷ – کنترل هزینه‌ها
کلیه هزینه‌های پروژه‌ها باید با رعایت مقررات مالی و بودجه‌ای و پس از تأیید مراجع ذی‌صلاح انجام شود.
ماده ۲۸ – حمایت از سرمایه‌گذاران
شهرداری‌ها موظف‌اند فضای امن و قانونی برای سرمایه‌گذاران فراهم کنند و از حقوق آنان حفاظت نمایند.
ماده ۲۹ – بازپرداخت تسهیلات
بازپرداخت تسهیلات اعطایی به شهرداری‌ها باید طبق جدول زمان‌بندی تعیین‌شده و به موقع انجام گیرد.
ماده ۳۰ – آموزش و توانمندسازی
شهرداری‌ها باید کارکنان مالی و سرمایه‌گذاری خود را به‌صورت مستمر آموزش دهند تا توانمندی‌های لازم در امور مالی ایجاد شود.
ماده ۳۱ – به‌کارگیری فناوری اطلاعات
استفاده از سامانه‌های الکترونیکی برای ثبت، گزارش‌دهی و مدیریت مالی در شهرداری‌ها الزامی است.
ماده ۳۲ – همکاری بین‌دستگاهی
وزارت کشور، سازمان برنامه و بودجه و وزارت اقتصاد باید در اجرای این آیین‌نامه همکاری مستمر داشته باشند.
ماده ۳۳ – جلوگیری از تضاد منافع
شهرداری‌ها باید سازوکارهایی برای پیشگیری از تضاد منافع در قراردادهای سرمایه‌گذاری و مالی برقرار کنند.
ماده ۳۴ – حفظ منابع مالی
شهرداری‌ها موظف‌اند منابع مالی خود را به‌گونه‌ای مدیریت کنند که در طول زمان حفظ و افزایش یابد.
ماده ۳۵ – نظارت مردمی
امکان دسترسی و نظارت مردمی بر عملکرد مالی شهرداری‌ها باید فراهم شود تا شفافیت و پاسخگویی افزایش یابد.
ماده ۳۶ – تعامل با بخش خصوصی
شهرداری‌ها تشویق می‌شوند با بخش خصوصی همکاری‌های بلندمدت و پایدار برای توسعه پروژه‌ها داشته باشند.
ماده ۳۷ – تأمین مالی پروژه‌های زیربنایی
امکان استفاده از تسهیلات ویژه و اعتبارات بانکی برای پروژه‌های زیربنایی در شهرها فراهم است.
ماده ۳۸ – بودجه‌بندی پروژه‌ها
کلیه پروژه‌های سرمایه‌گذاری باید در بودجه سالانه شهرداری پیش‌بینی و تصویب شوند.
ماده ۳۹ – تشویق سرمایه‌گذاری در مناطق محروم
شهرداری‌ها موظف‌اند مشوق‌هایی برای جذب سرمایه‌گذاری در مناطق کمتر توسعه‌یافته ارائه دهند.
ماده ۴۰ – گزارش به وزارت کشور
گزارش‌های مالی و عملکردی باید به صورت منظم به وزارت کشور ارسال شود.
ماده ۴۱ – مدیریت تضاد منافع
سازمان‌ها و شهرداری‌ها باید سازوکارهای لازم برای مدیریت تضاد منافع در امور مالی را به کار گیرند.
ماده ۴۲ – اجرای قوانین مالیاتی
شهرداری‌ها باید قوانین مالیاتی مرتبط با درآمدهای خود را رعایت و به موقع اقدام کنند.
ماده ۴۳ – تضمین اجرای قراردادها
تمامی قراردادهای مالی و سرمایه‌گذاری باید ضمانت‌های اجرایی کافی داشته باشند.
ماده ۴۴ – استانداردهای حسابداری
شهرداری‌ها موظف‌اند استانداردهای حسابداری و مالیاتی را در گزارش‌های خود رعایت کنند.
ماده ۴۵ – سیاست‌های مالی بلندمدت
شهرداری‌ها باید سیاست‌های مالی بلندمدت برای حفظ درآمدهای پایدار تدوین نمایند.
ماده ۴۶ – حمایت از سرمایه‌گذاران خارجی
شهرداری‌ها موظفند شرایط لازم را برای جذب و حمایت از سرمایه‌گذاران خارجی در چارچوب قوانین کشور فراهم کنند.
ماده ۴۷ – تسویه بدهی‌ها
بدهی‌های شهرداری‌ها باید به موقع تسویه شده و از انباشت بدهی جلوگیری شود.
ماده ۴۸ – حسابرسی مستقل
تمامی حسابرسی‌ها باید توسط مؤسسات حسابرسی مستقل و مورد تأیید سازمان حسابرسی انجام گیرد.
ماده ۴۹ – مستندسازی قراردادها
کلیه قراردادهای مالی و سرمایه‌گذاری باید به صورت کامل مستندسازی و بایگانی شوند.
ماده ۵۰ – تنظیم بازار سرمایه شهرداری
وزارت اقتصاد موظف است اقدامات لازم را جهت ایجاد بازار سرمایه مناسب برای شهرداری‌ها انجام دهد.
ماده ۵۱ – گزارش عملکرد سالانه
شهرداری‌ها موظف‌اند گزارش عملکرد مالی سالانه خود را به شورای اسلامی و وزارت کشور ارائه دهند.
ماده ۵۲ – تأمین مالی پروژه‌های حمل‌ونقل
امکان استفاده از تسهیلات خاص برای پروژه‌های حمل‌ونقل عمومی فراهم است.
ماده ۵۳ – آموزش نیروهای مالی
شهرداری‌ها باید برنامه‌های آموزشی برای کارکنان مالی خود داشته باشند.
ماده ۵۴ – مبارزه با فساد مالی
کلیه شهرداری‌ها باید اقدامات پیشگیرانه جهت مقابله با فساد مالی انجام دهند.
ماده ۵۵ – اصلاح و به‌روزرسانی آیین‌نامه
هیئت وزیران مجاز است در صورت نیاز، آیین‌نامه را اصلاح و به‌روزرسانی کند.
ماده ۵۶ – انعقاد قراردادهای الکترونیکی
شهرداری‌ها مجازند قراردادهای مالی و سرمایه‌گذاری را به صورت الکترونیکی منعقد کنند و از سامانه‌های دیجیتال استفاده نمایند.
ماده ۵۷ – مدیریت سرمایه انسانی
شهرداری‌ها باید سیستم‌هایی برای مدیریت و ارتقاء سرمایه انسانی در بخش مالی و سرمایه‌گذاری راه‌اندازی کنند.
ماده ۵۸ – گزارش ریسک‌های مالی
شهرداری‌ها موظف‌اند گزارش ریسک‌های مالی احتمالی را به مراجع ذی‌ربط ارائه کنند.
ماده ۵۹ – استفاده از فناوری نوین
ترویج استفاده از فناوری‌های نوین مالی و سرمایه‌گذاری در شهرداری‌ها الزامی است.
ماده ۶۰ – حفاظت از اطلاعات مالی
اطلاعات مالی شهرداری‌ها باید با رعایت مقررات حریم خصوصی و امنیت داده‌ها محافظت شود.
ماده ۶۱ – همکاری با نهادهای نظارتی
شهرداری‌ها باید همکاری کامل با نهادهای نظارتی و حسابرسی داشته باشند.
ماده ۶۲ – توسعه پایدار مالی
شهرداری‌ها موظف‌اند برنامه‌هایی برای توسعه پایدار مالی تدوین کنند.
ماده ۶۳ – مدیریت دارایی‌ها
کلیه دارایی‌های شهرداری باید به طور دقیق شناسایی، مدیریت و نگهداری شوند.
ماده ۶۴ – تضمین کیفیت پروژه‌ها
شهرداری‌ها باید تضمین کیفیت و استانداردهای لازم را در اجرای پروژه‌های سرمایه‌گذاری اعمال کنند.
ماده ۶۵ – شفاف‌سازی قراردادها
تمام قراردادهای سرمایه‌گذاری باید به‌صورت عمومی و شفاف اطلاع‌رسانی شوند.
ماده ۶۶ – حمایت از پروژه‌های نوآورانه
شهرداری‌ها موظف‌اند پروژه‌های نوآورانه و فناوری محور را تشویق و حمایت کنند.
ماده ۶۷ – ایجاد صندوق‌های مالی محلی
امکان ایجاد صندوق‌های مالی محلی برای تأمین مالی پروژه‌های کوچک و متوسط فراهم است.
ماده ۶۸ – رعایت اصول مالی اسلامی
شهرداری‌ها باید در تمامی فعالیت‌های مالی اصول مالی اسلامی را رعایت کنند.
ماده ۶۹ – تعامل با مؤسسات مالی بین‌المللی
شهرداری‌ها مجازند با مؤسسات مالی بین‌المللی در چارچوب قوانین کشور همکاری کنند.
ماده ۷۰ – حفظ محیط زیست در پروژه‌ها
کلیه پروژه‌های سرمایه‌گذاری باید با رعایت استانداردهای محیط زیستی اجرا شوند.
ماده ۷۱ – ایجاد سیستم ارزیابی مالی
شهرداری‌ها باید سیستم‌های ارزیابی مالی برای سنجش عملکرد پروژه‌ها ایجاد کنند.
ماده ۷۲ – استفاده از ظرفیت‌های خیرین
امکان استفاده از ظرفیت‌های مالی خیرین و مشارکت مردمی در پروژه‌ها فراهم است.
ماده ۷۳ – هماهنگی با برنامه‌های توسعه ملی
شهرداری‌ها موظف‌اند پروژه‌های خود را با برنامه‌های توسعه ملی هماهنگ کنند.
ماده ۷۴ – اجرای قراردادهای مشارکت عمومی-خصوصی
شهرداری‌ها باید چارچوب‌های قانونی اجرای قراردادهای مشارکت عمومی-خصوصی را رعایت کنند.
ماده ۷۵ – بازنگری دوره‌ای آیین‌نامه
آیین‌نامه باید هر پنج سال یک بار بازنگری و به‌روزرسانی شود.
ماده ۷۶ – تضمین اجرای پروژه‌های مشارکتی
شهرداری‌ها باید تضمین‌های لازم برای اجرای پروژه‌های مشارکتی را دریافت و نظارت کنند.
ماده ۷۷ – کنترل هزینه‌های اضافی
کلیه هزینه‌های اضافی و غیرضروری باید شناسایی و کنترل شوند.
ماده ۷۸ – استفاده از فناوری بلاک‌چین
تشویق استفاده از فناوری بلاک‌چین برای افزایش شفافیت و امنیت معاملات مالی.
ماده ۷۹ – حفاظت از سرمایه‌های شهرداری
تمامی سرمایه‌ها و دارایی‌های شهرداری باید تحت حفاظت قانونی و فنی قرار گیرند.
ماده ۸۰ – همکاری با بخش خصوصی برای خدمات مالی
شهرداری‌ها مجازند با بخش خصوصی برای ارائه خدمات مالی و بانکی همکاری کنند.
ماده ۸۱ – پیشگیری از پولشویی
شهرداری‌ها باید سیستم‌های مقابله با پولشویی را در معاملات مالی خود برقرار کنند.
ماده ۸۲ – آموزش و فرهنگ‌سازی مالی
اجرای برنامه‌های آموزشی و فرهنگ‌سازی برای کارکنان و شهروندان در حوزه مالی.
ماده ۸۳ – حمایت از کسب‌وکارهای خرد
تشویق و حمایت از کسب‌وکارهای خرد و متوسط از طریق تسهیلات و حمایت‌های مالی.
ماده ۸۴ – ارتقاء شفافیت مالی
افزایش شفافیت در تمامی مراحل مالی و سرمایه‌گذاری شهرداری.
ماده ۸۵ – استفاده از فناوری اطلاعات در حسابرسی
به‌کارگیری فناوری‌های نوین در حسابرسی و نظارت مالی.
ماده ۸۶ – مدیریت منابع مالی بحران
شهرداری‌ها باید برنامه‌های مدیریت منابع مالی در شرایط بحران و اضطراری را تدوین و اجرا کنند.
ماده ۸۷ – گزارش‌دهی دوره‌ای به شهرداری‌ها
سازمان‌های نظارتی موظف‌اند گزارش‌های دوره‌ای خود را به شهرداری‌ها ارائه کنند.
ماده ۸۸ – پیشگیری از تضاد منافع در سرمایه‌گذاری
اقدامات لازم برای پیشگیری از تضاد منافع در کلیه قراردادها و معاملات مالی باید اجرا شود.
ماده ۸۹ – استفاده از سامانه‌های هوشمند مالی
استفاده از سامانه‌های هوشمند برای بهبود مدیریت مالی و کاهش خطاهای انسانی.
ماده ۹۰ – حفاظت از داده‌های مالی محرمانه
اطلاعات مالی محرمانه باید با استانداردهای امنیتی محافظت شود.
ماده ۹۱ – تسهیل همکاری‌های بین‌المللی
شهرداری‌ها باید تسهیلات لازم برای همکاری با نهادها و شهرداری‌های بین‌المللی فراهم کنند.
ماده ۹۲ – توسعه ابزارهای مالی نوین
پشتیبانی و توسعه ابزارهای مالی نوین و متنوع برای تأمین مالی پروژه‌ها.
ماده ۹۳ – ارزیابی مداوم عملکرد مالی
برنامه‌ریزی برای ارزیابی مستمر عملکرد مالی شهرداری‌ها و اصلاح فرآیندها.
ماده ۹۴ – حفظ و نگهداری دارایی‌های مالی
کلیه دارایی‌های مالی باید به صورت بهینه حفظ و نگهداری شوند.
ماده ۹۵ – ارتقاء بهره‌وری مالی
شهرداری‌ها موظف به ارتقاء بهره‌وری مالی و کاهش هزینه‌های غیرضروری هستند.
ماده ۹۶ – تضمین مشارکت مردمی
شهرداری‌ها باید سازوکارهایی برای جلب و تضمین مشارکت مالی و نظارتی مردم در پروژه‌ها ایجاد کنند.
ماده ۹۷ – مدیریت قراردادهای مالی
تمام قراردادهای مالی باید به صورت منظم ثبت و مدیریت شوند و اطلاعات مربوط به آن‌ها در دسترس قرار گیرد.
ماده ۹۸ – مقابله با فساد مالی
شهرداری‌ها موظف به اتخاذ اقدامات جدی در مقابله با فساد مالی و سوء استفاده‌های احتمالی هستند.
ماده ۹۹ – حمایت از نوآوری مالی
ترویج و حمایت از روش‌ها و فناوری‌های نوین در امور مالی شهرداری.
ماده ۱۰۰ – تضمین کیفیت در خدمات مالی
کلیه خدمات مالی ارائه شده باید دارای کیفیت لازم و مطابق استانداردهای ملی باشند.
ماده ۱۰۱ – توسعه نظام بودجه‌بندی عملیاتی
شهرداری‌ها موظف به اجرای نظام بودجه‌بندی عملیاتی برای افزایش کارایی مالی هستند.
ماده ۱۰۲ – تسهیل دسترسی به منابع مالی
ایجاد بسترهای مناسب برای تسهیل دسترسی شهرداری‌ها به منابع مالی داخلی و خارجی.
ماده ۱۰۳ – مدیریت نقدینگی
شهرداری‌ها باید سیستم‌های کارآمد مدیریت نقدینگی را برای بهبود جریان وجوه نقد اجرا کنند.
ماده ۱۰۴ – استفاده از فناوری‌های مالی
شهرداری‌ها باید از فناوری‌های مالی (FinTech) برای بهبود فرآیندهای مالی بهره ببرند.
ماده ۱۰۵ – پاسخگویی مالی
شهرداری‌ها موظف به پاسخگویی دقیق و شفاف نسبت به تمامی درآمدها و هزینه‌های خود هستند.
ماده ۱۰۶ – توسعه سرمایه انسانی مالی
شهرداری‌ها باید برنامه‌های توسعه و آموزش مستمر برای کارکنان بخش مالی خود تدوین و اجرا کنند.
ماده ۱۰۷ – نظارت بر پروژه‌های سرمایه‌گذاری
نظارت مستمر و دقیق بر اجرای پروژه‌های سرمایه‌گذاری برای تضمین موفقیت مالی الزامی است.
ماده ۱۰۸ – مدیریت بدهی‌ها
شهرداری‌ها موظف‌اند برنامه‌های مدیریت بدهی مؤثر برای کنترل و کاهش بدهی‌های خود داشته باشند.
ماده ۱۰۹ – ارتقاء شفافیت در قراردادها
کلیه قراردادهای مالی باید به‌صورت شفاف و در سامانه‌های مربوطه ثبت و اعلام عمومی شوند.
ماده ۱۱۰ – پیشگیری از تقلب مالی
اقدامات لازم برای پیشگیری و شناسایی تقلب‌های مالی باید در شهرداری‌ها به‌کار گرفته شود.
ماده ۱۱۱ – گزارش‌دهی مالی الکترونیکی
شهرداری‌ها باید گزارش‌های مالی خود را به‌صورت الکترونیکی و طبق استانداردهای تعیین‌شده ارائه کنند.
ماده ۱۱۲ – هماهنگی با قوانین ملی
تمام فعالیت‌های مالی شهرداری‌ها باید با قوانین و مقررات ملی هماهنگ باشد.
ماده ۱۱۳ – حمایت از سرمایه‌گذاری‌های اجتماعی
تشویق سرمایه‌گذاری در پروژه‌های اجتماعی و فرهنگی توسط شهرداری‌ها.
ماده ۱۱۴ – تضمین‌های بانکی
استفاده از تضمین‌های بانکی معتبر برای پوشش ریسک‌های مالی مجاز است.
ماده ۱۱۵ – اصلاح و به‌روزرسانی سیستم‌های مالی
شهرداری‌ها باید سیستم‌های مالی خود را به‌صورت دوره‌ای اصلاح و به‌روزرسانی کنند.
ماده ۱۱۶ – ترویج فرهنگ مالی سالم
شهرداری‌ها موظف‌اند برنامه‌های ترویجی برای ارتقاء فرهنگ مالی سالم در جامعه برگزار کنند.
ماده ۱۱۷ – مدیریت تعارض منافع
سامانه‌ها و سازوکارهایی برای مدیریت و جلوگیری از تعارض منافع در امور مالی شهرداری‌ها ایجاد شود.
ماده ۱۱۸ – استفاده از سیستم‌های هوشمند
استفاده از سیستم‌های هوشمند مالی و نرم‌افزارهای پیشرفته در مدیریت مالی شهرداری‌ها الزامی است.
ماده ۱۱۹ – توسعه بازارهای مالی محلی
شهرداری‌ها تشویق می‌شوند بازارهای مالی محلی را برای جذب سرمایه‌های کوچک و متوسط توسعه دهند.
ماده ۱۲۰ – سیاست‌های مدیریت بدهی
شهرداری‌ها باید سیاست‌های مشخصی برای مدیریت و کنترل بدهی‌های خود تدوین کنند.
ماده ۱۲۱ – پایش و ارزیابی عملکرد مالی
اجرای برنامه‌های منظم پایش و ارزیابی عملکرد مالی شهرداری‌ها الزامی است.
ماده ۱۲۲ – تقویت همکاری‌های مالی بین‌المللی
تشویق همکاری‌های مالی و سرمایه‌گذاری بین‌المللی در چارچوب قوانین کشور.
ماده ۱۲۳ – تضمین امنیت مالی
تضمین امنیت مالی شهرداری‌ها در تمامی معاملات و قراردادها ضروری است.
ماده ۱۲۴ – حمایت از کسب‌وکارهای نوپا
شهرداری‌ها موظف‌اند تسهیلات و حمایت‌های لازم برای کسب‌وکارهای نوپا فراهم کنند.
ماده ۱۲۵ – بهبود فرآیندهای مالی
شهرداری‌ها باید به صورت مستمر فرآیندهای مالی خود را بازنگری و بهبود دهند.
ماده ۱۲۶ – ارتقاء سامانه‌های مالی
شهرداری‌ها موظف‌اند سامانه‌های مالی خود را به‌روز و کارآمد نگه دارند.
ماده ۱۲۷ – بهینه‌سازی هزینه‌ها
کاهش هزینه‌های غیرضروری و بهینه‌سازی منابع مالی از اولویت‌های شهرداری‌ها است.
ماده ۱۲۸ – افزایش درآمدهای پایدار
تدوین برنامه‌های بلندمدت برای افزایش درآمدهای پایدار شهرداری‌ها ضروری است.
ماده ۱۲۹ – توسعه سرمایه‌گذاری‌های اجتماعی
تشویق سرمایه‌گذاری در پروژه‌های فرهنگی، آموزشی و اجتماعی.
ماده ۱۳۰ – مقابله با فساد مالی
اقدامات پیشگیرانه برای شناسایی و مقابله با فساد مالی در شهرداری‌ها باید اجرا شود.
ماده ۱۳۱ – توسعه فناوری‌های مالی
استفاده و توسعه فناوری‌های نوین مالی برای بهبود مدیریت مالی شهرداری‌ها.
ماده ۱۳۲ – آموزش مداوم کارکنان
برنامه‌های آموزش مداوم برای کارکنان مالی و سرمایه‌گذاری برگزار شود.
ماده ۱۳۳ – توسعه همکاری‌های منطقه‌ای
تشویق همکاری‌های مالی بین شهرداری‌های مختلف و مناطق مختلف کشور.
ماده ۱۳۴ – شفاف‌سازی اطلاعات مالی
ارائه اطلاعات مالی شهرداری‌ها به صورت شفاف و در دسترس عموم.
ماده ۱۳۵ – مدیریت بهینه دارایی‌ها
شهرداری‌ها موظف به مدیریت بهینه دارایی‌ها و منابع مالی خود هستند.
ماده ۱۳۶ – رعایت اصول حسابداری
شهرداری‌ها باید در تمامی فعالیت‌های مالی خود اصول حسابداری معتبر و استانداردهای بین‌المللی را رعایت کنند.
ماده ۱۳۷ – تدوین برنامه‌های مالی بلندمدت
برنامه‌های مالی بلندمدت برای تضمین پایداری منابع و مدیریت هزینه‌ها تدوین و اجرا شود.
ماده ۱۳۸ – استفاده از فناوری اطلاعات
استفاده از فناوری اطلاعات برای تسهیل فرآیندهای مالی و گزارش‌دهی الزامی است.
ماده ۱۳۹ – مدیریت ریسک مالی
شهرداری‌ها باید سیستم‌های مدیریت ریسک مالی برای کاهش خسارات احتمالی به‌کار گیرند.
ماده ۱۴۰ – بهبود سامانه‌های مالی
سامانه‌های مالی شهرداری‌ها باید به‌طور مستمر به‌روزرسانی و بهبود یابند.
